Nuôi cá koi trong hồ kính và những yếu tố kỹ thuật cần biết

Tôi đã nuôi cá koi 4 năm. Những ngày đầu nuôi cá trong bể kính, do thiếu kinh nghiệm nên chỉ sau 2 tháng ngắn ngủi, từ 15 koi Nhật ban đầu, bể chỉ còn 3 – 4 con ốm yếu, xỉn màu do tôi không biết chăm sóc. Đau lòng, tôi đã lên mạng, tham gia các hội nhóm chuyên về cá koi để học hỏi kinh nghiệm. Dưới đây là những chia sẻ chi tiết về cách nuôi cá koi trong bể kính từ những kinh nghiệm xương máu của mình.

Nuôi cá trong bể kính có gì khác so với bể xi măng?

Nuôi cá koi trong bể kính sẽ khác hơn so với nuôi cá koi hồ xi măng về kích thước hồ koi. Nếu như xây hồ cá koi ngoài trời bạn làm rộng, sâu… các kiểu thì bể koi kính trong nhà bị giới hạn về mặt diện tích, thể tích.

Hồ cá koi vách kính nên có kích thước từ 1.2m trở lên. Đây là kích thước cơ bản để giúp cá có thể thoải mái bơi lội. Việc sử dụng hồ kính kích thước nhỏ khiến không gian bơi lội của cá bị chật chội, không có chỗ trang trí thêm phụ kiện: đá, sỏi, cây… làm hồ cá trông nhàm chán.

Ngoài ra khi lựa chọn kích thước hồ kính thì bạn cần quan tâm cân đối diện tích trong nhà và bể cá, tránh trường hợp phòng khách nhỏ mà lại đặt bể kiếng quá to sẽ gây mất cân đối không gian.  

Hồ bơi kính tốt nhất nên được làm từ chất liệu kính cường lực có độ dày từ 10mm trở lên để đảm bảo áp suất của nước. Kính mỏng sẽ không mang đến sự chắc chắn dài lâu và dễ bị vỡ nếu như va chạm mạnh.

Khi làm hồ cá koi kính thì bạn nên trang bị các dụng cụ làm sạch kính để bể cá luôn được đẹp và sạch sẽ.

Một yếu điểm khi nuôi cá trong bể kính trong nhà so với hồ xi măng ngoài trời là về ánh sáng. Cá koi được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời tự nhiên sẽ lên màu đẹp hơn, sức đề kháng tốt hơn, ít bệnh tật. Trong khi đó xây hồ cá koi trong nhà sử dụng ánh sáng nhân tạo nên yếu hơn, màu cũng kém đẹp và tự nhiên hơn.

Những điều bạn cần đặc biệt lưu tâm khi nuôi cá trong hồ kính

Về nguồn nước

Cá koi là một loài cá ưa sạch sẽ, chỉ cần sống trong môi trường nước bẩn, ô nhiễm là cá sẽ mau chóng bệnh tật và chết. Chắc chúng ta vẫn chưa quên sự việc hơn 100 con cá koi bị thả xuống sông Tô Lịch vào tháng 9/2019 đã chết hết chỉ sau 1 – 2 ngày thả đúng không nào.

Nói lại xấu hổ, cũng bởi vì không chú tâm đến việc làm sạch nguồn nước mà cá koi tôi nuôi cũng bị chết gần hết trong thời gian đầu, đây coi như là bài học kinh nghiệm nhớ đời của tôi.

Sau khi tìm hiểu lại, tôi được biết khi thiết kế bể kính hồ cá koi, điều cần chuẩn bị đầu tiên đó là bộ lọc hồ koi. Tùy vào thể tích bể koi nhà bạn mà bạn sẽ lựa chọn máy lọc công suất phù hợp. Cách tốt nhất là bạn nên chọn các đơn vị thi công có nhiều năm kinh nghiệm tư vấn.

Nhiệt độ nước phù hợp để cá koi sinh trưởng là 22- 28 độ C, độ pH phù hợp 7 – 7.5, mức oxy hòa tan trong khoảng 7-9 mg/l. Về phần này tôi đã trình bày khá chi tiết ở trong bài Các chỉ tiêu nước hồ koi đạt chuẩn.

Trong quá trình thay nước, đừng nên thay một lần 100% nước mà mỗi lần bạn nên thay 30% nước, cá không bị sốc nước do các tiêu chuẩn, điều kiện trong nước thay đổi đột ngột.

À tôi quên không nhắc mọi người, điều quan trọng nhất để cá có thể khỏe mạnh ngay từ khi khi mới mua cá về, bạn cần phải thả cá đúng cách. Có thể bạn không để ý, mỗi cửa hàng, mỗi trang trại đều nuôi cá trong bể, hồ chứa với điều kiện nồng độ pH nhất định, giúp cá koi có thể sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh. Khi mua cá nên hỏi và nên kiểm tra pH của hồ cá đang nuôi của các cửa hàng đó là bao nhiêu và mình đo lại pH của hồ cá nhà mình đang nuôi để có sự điều chỉnh phù hợp nhất. Tuyệt đối không nên thả cá khi nồng độ pH trong nước chưa được xử lý đảm bảo cân bằng. Bạn có thể tìm hiểu chi tiết hơn về cách tăng giảm nồng độ pH trong hồ cá koi

Để cá koi có thể lên màu đẹp thì trong nước phải có hàm lượng chất khoáng nhất định. Để có khoáng bạn có thể để ít đá san hô trong bể hoặc lọc nước qua lớp vỏ sò. Sở dĩ Nhật Bản cá koi thường đẹp, màu đẹp là bởi nước ở đất nước này có nhiều khoáng (tro từ núi lửa phun trào) ngấm vào đất.

Thức ăn

Nói thật, từ kinh nghiệm bản thân và cũng hỏi ý kiến nhiều người đã từng nuôi các koi thì tôi phát hiện ra do không cho cá ăn đúng cách nên cá koi rất dễ bệnh và chết.

Tôi nghĩ thời gian đầu khi mới nuôi, không ít người như tôi, cứ chán chán lại đem thức ăn ra cho cá ăn, nhìn chúng ăn thấy vui. Nhưng mãi sau này khi tìm hiểu tôi mới biết được khi cho cá ăn quá nhiều sẽ dễ khiến chúng bị phình bụng, lười vận động, yếu hơn. Không chỉ vậy thức ăn thừa sẽ tích tụ, không xử lý kịp gây ô nhiễm nước, tạo điều kiện vi khuẩn có hại xâm nhập, gây ra các bệnh cho cá như: thối đuôi, thối mang, lở loét… Sau này, khi tham khảo ý kiến từ những người chơi koi chuyên nghiệp, tôi tự điều tiết số lần cho cá ăn trong ngày, nhờ vậy mà cá khỏe mạnh hơn rất nhiều. Theo đó:

• Mùa hè nóng bạn có thể cho cá ăn 2 – 3 lần/ ngày. Bởi khí hậu nóng cá chuyển hóa năng lượng rất nhanh, ăn xong tung tăng bơi lội rồi đói nhanh.
• Mùa thu xuân, thu mát mẻ: cho cá ăn 1 lần/ ngày
• Mùa đông lạnh: 2 – 3 ngày cho ăn một lần, những ngày nào nhiệt độ giảm xuống 7 – 8 độ C thì tốt nhất nên ngừng cho cá ăn. Lý do thời tiết lạnh, cá thường hạn chế bơi, chuyển hóa năng lượng thấp, khi ăn thì dễ bị đầy bụng, khó tiêu.

Không chỉ chú ý về số lượt ăn cho cá/ ngày, bạn cần để ý đến thức ăn cho cá. Sở dĩ cá koi đẹp, được yêu thích nhiều đến vậy là màu sắc của chúng rất đẹp. Thế nhưng nếu bạn cho cá ăn các thức ăn không chuẩn thì chỉ sau thời gian ngắn, cá dễ xỉn màu, trở nên xấu xí hơn. Bạn nên đến các địa chỉ bán cá koi, nhờ tư vấn về thức ăn cho cá koi xịn, có tác dụng thúc đẩy cá lên màu đẹp, rực rỡ.

Tiểu cảnh

Một bể kính cá koi sẽ rất đơn điệu nếu chỉ có cá và nước. Thêm một vài cây thủy sinh, một ít đá san hô, sỏi, đá nham thạch… là bạn sẽ khiến không gian bể cá đẹp mắt, ấn tượng. Một số cây thủy sinh thường được nuôi trong bể kính gồm: la hán xanh, tiêu thảo lá nhăn, rong tản sừng hươu…

Việc rải sỏi vào hồ cá koi trong nhà một mặt giúp tạo môi trường “thật” hơn cho cá koi phát triển, mặt khác có tác dụng thẩm mỹ rất cao. Thử tưởng tượng đơn giản, nếu đáy hồ koi, bể koi không rải sỏi, chúng ta sẽ dễ dàng nhìn các lớp cặn bẩn, chất thải bên dưới đáy hồ, trông rất xấu xí (đặc biệt với bể cá koi kính). Khi rải sỏi xuống đáy hồ thì những cặn bẩn bị lấp trong các kẽ sỏi nên nhìn bể lúc nào cũng trông sạch sẽ và đẹp mắt.

Loại cá nuôi trong hồ kính

Những ngày đầu, do máu quá nên tôi mua hẳn cá koi Nhật để nuôi với các dòng như Kohaku, Chagoi, Sanke, Showa… với giá 3 – 4 triệu/ con size nhỏ. Thế nên sau 2 tháng đàn cá ra đi gần hết khiến tôi vừa buồn vừa tiếc của.

Thế nên tôi thực sự khuyên bạn rằng, thời gian đầu tập tành chơi thì cứ chơi cá koi Việt cho chắc, giá thành khá rẻ, từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn/con. Hoặc nếu có điều kiện kinh tế hơn thì bạn nuôi koi F1 (là cá koi được sinh ra bởi cá bố mẹ là koi Nhật thuần chủng (được nhập khẩu trực tiếp từ Nhật về Việt) với giá trung bình 1– 1.8 triệu/ con. Khi bạn nuôi cá koi Việt, cá koi F1 thành công thì sau này mua cá Koi Nhật sẽ đơn giản và dễ hơn rất nhiều. (Bạn có thể tham khảo chi tiết hơn về Bảng báo giá cá koi mới nhất 2021)

Một vài người ở đây sẽ thắc mắc rằng, nuôi Koi nào chả được, vẫn là koi cần gì phải phân biệt như vậy. Tôi nói 1 ví dụ cho dễ hiểu: cùng là 1 chiếc xe máy, xe nào chả dùng để di chuyển, thế nhưng sao người ta cứ ghét xe wave mà lại thích airblade, SH… Cá koi cũng vậy, dòng cá Koi Nhật đắt nhưng vẫn được nhiều người thích và sẵn sàng bỏ ra vài chục triệu, vài trăm triệu, thậm chí cả tiền tỉ ra để sở hữu vì đơn giản chúng rất đẹp, màu sắc rõ ràng. Nếu bạn mua koi Kohaku với 2 màu đỏ – trắng, khoang màu đỏ bạn sẽ thấy đỏ như máu, màu trắng lại trắng như tuyết. Cá koi Việt thì rẻ hơn do màu sắc không được đậm màu, ranh giới giữa các mảng màu không được rõ ràng, thường hay lem.

Có 1 điều bạn cũng có thể lưu ý. Nếu như nuôi cá koi trong hồ xi măng thì bạn sẽ ngắm cá từ lưng xuống. Còn nuôi trong hồ kính thường ngắm cá từ phần thân. Do vậy bạn có thể tham khảo dòng cá koi bướm, chúng có vây và đuôi rất dài, khi bơi mềm mại, uyển chuyển cực kỳ đẹp mắt.

Phòng bệnh và điều trị bệnh cho cá koi

Trong quá trình nuôi hồ cá koi trong nhà hay trong hồ koi xi măng thì khó có thể tránh được những lúc cá koi bị bệnh. Lúc này bạn nên chuẩn bị chậu hoặc tank riêng, thả những con cá bệnh vào để điều trị, cách ly với những con còn khỏe mạnh. Tùy từng bệnh mà cách điều trị và xử lý sẽ có sự khác nhau. Về cách dấu hiệu nhận biết và điều trị bệnh cá koi tôi đã tổng hợp cực kỳ chi tiết trong bài Những bệnh thường gặp ở cá koi và cách điều trị dứt điểm.

Nhìn chung việc nuôi cá koi trong bể kính không phải là điều đơn giản đâu, nó đòi hỏi bạn cần kiên trì và thực sự yêu thích loài cá này. Với những chia sẻ trên, tôi hy vọng bạn sẽ nuôi cá koi trong bể kính suôn sẻ ngay từ lần đầu tiên. Trong trường hợp bạn muốn đỡ vất vả trong việc setup hồ koi ban đầu thì có thể tìm đến các đơn vị thi công hồ cá chép Nhật chuyên nghiệp nhé!